Có rất nhiều phương pháp phân biệt inox 304 và inox 201 trên thị trường như dùng nam châm, dung dịch axit hay máy quang phổ. Tuy nhiên, cách độc đáo nhất – và cũng “thủ công nhưng hiệu quả” nhất – chính là phân biệt bằng hoa lửa (Spark Test). Đây là kỹ thuật quan sát tia lửa khi mài mẫu inox để nhận biết thành phần hợp kim dựa trên màu sắc, độ dài và mật độ phân nhánh của tia lửa. Trong bài viết này, Inox Đại Dương sẽ chia sẻ chi tiết phương pháp phân biệt inox 304 và 201 bằng hoa lửa – một kinh nghiệm thực tế được thợ cơ khí sử dụng từ lâu.
Hy vọng thông tin sẽ hữu ích và giúp bạn dễ dàng lựa chọn đúng loại inox trong sản xuất, gia công và mua bán.
Nội dung chính
1. Giới thiệu về phương pháp phân biệt inox 304 và 201 bằng hoa lửa
Kiểm tra hoa lửa (Spark Test) là một kỹ thuật nhận biết nhanh thành phần hợp kim thép – inox bằng cách quan sát tia lửa tạo ra khi đưa mẫu kim loại lên máy mài. Dựa trên hình dạng, màu sắc và mật độ tia lửa, người thợ có thể đánh giá sơ bộ loại thép/inox và phân biệt inox 304 – inox 201 mà không cần thiết bị phân tích chuyên sâu.
Phương pháp này được phát triển lần đầu năm 1909 bởi kỹ sư Max Bermann (Budapest, Hungary). Ông phát hiện rằng mỗi mác thép cho ra dạng tia lửa khác nhau, và sự khác biệt này phụ thuộc vào tỷ lệ Carbon (C) và hàm lượng các nguyên tố hợp kim khác. Thậm chí, Bermann cho rằng spark test có thể phân biệt độ chênh lệch carbon đến mức 0,01% C – một con số đáng chú ý đối với kỹ thuật thủ công thời điểm đó.
Trong thép – inox, thành phần hóa học quyết định cấu trúc tế vi cũng như đặc tính cơ lý. Vì vậy, hoa lửa chính là dấu hiệu trực quan phản ánh sự khác biệt trong thành phần hợp kim. Với inox 201 và inox 304, các nguyên tố tạo nên sự khác biệt rõ nhất là:
- Carbon (C)
- Chromium (Cr)
- Nickel (Ni)
- Manganese (Mn)
Chính sự chênh lệch Ni – Mn giữa inox 304 và inox 201 làm cho tia lửa của hai loại inox có đặc điểm khác nhau, cho phép người thợ nhận diện nhanh trong thực tế sản xuất – gia công cơ khí.
2. Bảng tiêu chuẩn thành phần hóa học inox 201 và inox 304
Trước khi đi sâu vào cách phân biệt inox 304 và 201 bằng hoa lửa, bạn cần nắm rõ thành phần hóa học của hai mác inox này. Sự khác biệt về tỷ lệ Ni, Mn và C chính là nguyên nhân tạo ra đặc trưng tia lửa riêng biệt khi mài mẫu.
Bảng so sánh thành phần hóa học inox 201 và inox 304 (theo ASTM A240)
| Nguyên tố | Inox 201 (%) | Inox 304 (%) | Ý nghĩa đối với hoa lửa |
|---|---|---|---|
| C (Carbon) | 0.08 – 0.15 | ≤ 0.08 | Carbon càng cao → tia lửa dài, nhiều nhánh |
| Mn (Mangan) | 5.5 – 7.5 | ≤ 2.0 | Mn cao → tia lửa sáng mạnh, bắn nhiều hơn |
| Ni (Nickel) | 1.0 – 4.0 | 8.0 – 10.5 | Ni cao → tia lửa ngắn, ít nhánh → đặc trưng inox 304 |
| Cr (Chromium) | 16.0 – 18.0 | 18.0 – 20.0 | Cr cao → màu hoa lửa trắng hơn |
| Si (Silicon) | ≤ 1.0 | ≤ 1.0 | Ảnh hưởng nhẹ → hình tia ổn định |
| P (Phosphorus) | ≤ 0.06 | ≤ 0.045 | Không ảnh hưởng nhiều |
| S (Sulfur) | ≤ 0.03 | ≤ 0.03 | Không ảnh hưởng nhiều |
| N (Nitrogen) | 0.25 | 0.10 | Tác động nhỏ |
| Fe (Sắt nền) | Còn lại | Còn lại | Nền thép chung, ít ảnh hưởng đến hoa lửa |
Điểm khác biệt quan trọng quyết định hình dạng hoa lửa
- Inox 304 chứa Ni cao (8–10.5%) → ít tạo hoa lửa, tia ngắn và mảnh.
- Inox 201 chứa Mn cao + C cao hơn → tạo nhiều tia lửa hơn, tia dài, mật độ dày.
- Tỷ lệ Cr thấp hơn ở inox 201 → màu tia ngả vàng hơn so với inox 304 (trắng sáng).
=> Chính sự khác nhau này giúp thợ cơ khí dễ dàng phân biệt bằng mắt khi mài thử mẫu.
>> Nên xem: So sánh tổng quan về Inox 304 và Inox 201
3. Cách phân biệt inox 304 và 201 bằng hoa lửa
Phương pháp kiểm tra hoa lửa dựa trên màu sắc, độ dài và mật độ phân nhánh của tia lửa sinh ra khi mài mẫu kim loại trên đá mài. Sự khác biệt giữa inox 304 và inox 201 đến từ thành phần hóa học, đặc biệt là tỷ lệ C, Mn và Ni, tạo nên hoa lửa với đặc trưng riêng.
3.1. Đặc điểm hoa lửa của inox 201
Inox 201 có:
- Hàm lượng Carbon (C) cao hơn inox 304
→ đuôi hoa lửa phân nhánh nhiều, tia dài và bắn mạnh. - Hàm lượng Mangan (Mn) cao hơn 304, dùng để thay thế Nickel để giảm giá thành
→ màu hoa lửa trắng ngà, sắc sáng hơn. - Tia lửa ngắn hơn, mật độ dày.
Nhận biết nhanh: Inox 201 tạo hoa lửa phân nhánh mạnh + sáng trắng ngà + tia lửa bắn tỏa nhiều.
3.2. Đặc điểm hoa lửa của inox 304
Inox 304 có:
- Hàm lượng Nickel (Ni) cao (8–10,5%) hơn 201
→ NickeI làm giảm khả năng phát tia lửa, nên đuôi hoa lửa ít phân nhánh, ngắn, đều. - Màu tia lửa ngả vàng cam.
- Xuất hiện những đốm sáng nhấp nháy do Ni cao.
Nhận biết nhanh: Inox 304 cho hoa lửa vàng cam, ít nhánh, tia ngắn – mật độ thưa hơn inox 201.
Để kết quả quan sát chính xác hơn, bạn cần:
- Test trong môi trường ánh sáng yếu, tối
→ Sử dụng buồng tối, màn che hoặc góc thiếu sáng để thấy rõ màu và nhánh của tia lửa. - Mài nhẹ tay để mẫu tiếp xúc ổn định với đá mài, tránh tia lửa quá mạnh gây nhiễu.
- Quan sát từ phía sau hoặc bên phải của hướng bắn tia lửa; hướng tia nên chếch ngang hoặc hướng lên nhẹ.
- Luôn có mẫu chuẩn để so sánh
→ Mẫu chuẩn được phân tích hóa học (quang phổ) sẽ giúp bạn đối chiếu chính xác hơn giữa 304 – 201.
>> Xem sản phẩm 304, 201 tại Đại Dương
Ống inox hộp (Vuông/ Chữ nhật)
Ống inox hộp (Vuông/ Chữ nhật)
Ống inox tròn
Ống inox tròn
V đúc inox
La đúc inox
Láp inox (Cây tròn đặc)
Láp inox (Cây tròn đặc)
Dây inox (Wire Rod)
Tấm inox
Tấm inox
Cuộn inox
Cuộn inox
Phân biệt inox 304 và inox 201 bằng hoa lửa (Spark Test) là một phương pháp đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả, đặc biệt hữu ích trong sản xuất – gia công cơ khí hoặc kiểm tra nhanh tại xưởng. Nhờ sự khác biệt rõ ràng về Carbon, Mangan và Nickel, hai loại inox này tạo ra tia lửa với màu sắc và mức độ phân nhánh khác nhau, giúp người thợ nhận biết chỉ bằng mắt thường.
Tuy không thay thế được các thiết bị phân tích hiện đại như máy quang phổ, nhưng Spark Test vẫn là “mẹo nghề” đáng tin cậy, nhanh – tiết kiệm – dễ thực hành, rất phù hợp để sàng lọc vật liệu trong thực tế.
Nếu bạn cần tư vấn thêm về inox 304, inox 201, báo giá vật liệu hoặc yêu cầu gia công inox, Inox Đại Dương luôn sẵn sàng hỗ trợ bằng kinh nghiệm thực tế và năng lực sản xuất chuyên nghiệp.
- Hotline: 1800 6968 – Bấm phím từ 106 đến 115
- Fanpage: Facebook Inox Đại Dương
- Biểu mẫu đăng ký tư vấn: https://inoxdaiduong.com/lien-he/
CÔNG TY CỔ PHẦN QUỐC TẾ ĐẠI DƯƠNG O S S
Inox Đại Dương cam kết cung cấp vật tư inox đạt chuẩn – đúng nguồn gốc – đúng chất lượng, giúp doanh nghiệp yên tâm sản xuất và nâng cao uy tín thương hiệu.
Nếu bạn cần hỗ trợ về sản phẩm hoặc báo giá nhanh, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua thông tin dưới đây:
Xem chính sách nội dung