Trong ngành cơ khí, kim loại thường có 1 danh từ tiếng nước ngoài mọi người hay nhắc tới là stainless steel. Vậy nó là gì? cùng Inox Đại Dương tìm hiểu khái niệm và những ứng dụng phổ biến của chúng ngay nhé.
Nội dung chính
Stainless steel là gì ?
Stainless steel là tên Tiếng Anh của từ Thép không gỉ hay còn gọi là Inox. Thép không gỉ là một hợp kim sắt chứa chất Crom với lượng tối thiểu là 10,5%. Crom sẽ tạo ra một lớp mỏng oxit trên bề mặt của thép. Chính lớp oxit mỏng này giúp ngăn chặn sự ăn mòn trên bề mặt do sự tác động của các yếu tố bên ngoài. Càng tăng tỉ lệ Crom trong hợp kim sẽ càng làm tăng khả năng chống ăn mòn của chúng.
Không chỉ có Crom, inox là hợp kim thép không gỉ còn chứa các chất như Carbon, Nikel, Molypden, Mangan… nhằm làm tăng khả năng chống mài mòn. Cũng như bổ sung thêm một vài đặc tính tốt khác như khả năng tạo hình, tính bền…
Các nhóm chính
Quay ngược thời gian về những năm đầu thế kỉ 20, bằng cách giảm hàm lượng Carbon trong thép xuống còn 0.24% và tăng hàm lượng Crom lên 12.8%, ông Harry Brearley tại Anh đã phát minh ra vật liệu inox đầu tiên. Trong đó bao gồm các nhóm chính: Ferritic, Austenitic, Martensitic, Duplex.
Ferritic: Nhóm này chứa tỉ lệ Carbon tương đối thấp (thường <0.1%) nên chúng ít có độ dẻo dai bằng các loại thép không gỉ khác. Stainless steel Ferritic có độ chống ăn mòn cao hơn thép mềm, không thể làm cứng bằng phương pháp xử lý nhiệt và chúng có từ tính. Các mác inox nhóm này là SUS 430, 410, 409 chứa tỉ lệ Crom từ 12% đến 17%.
Austenitic: Đây là loại stainless steel phổ biến nhất trên thị trường. Nhóm thép không gỉ này được bổ sung thêm các chất như nikel 7%, crom 16%, carbon (C) 0.08% và các yếu tố khác như molybden, nito… giúp chúng có khả năng chống oxy hóa tốt trong môi trường nhiệt độ cao, không nhiễm từ, dễ tạo hình trong gia công như cắt, uốn, hàn,… Các mác thép phổ biến của Austenitic là SUS 301, 304, 304L, 316, 316L, 321, 310s
Martensitic: Tương tự như nhóm Ferritic nhưng nhóm stainless steeel này có tỉ lệ Carbon cao hơn (1%), tỉ lệ Crom là 11% đến 13%. Nhóm này có độ cứng cao, khả năng chịu lực tốt, mức độ chống ăn mòn thấp hơn Austenitic, có từ tính và khả năng định hình thấp.
Duplex: Nhóm chứa ferritic và austenite theo tỉ lệ 50:50 nên chúng vừa có đặc tính của Ferritic và của Austenite. Duplex có độ mềm dẻo linh hoạt, độ bền cao. Các mác thép thuộc nhóm này là LDX 2101, SAF 2304, 2205, 253MA.
Các ứng dụng chính
Vì stainless steel gồm nhiều loại và nhiều đặc tính nên được ứng dụng rất đa dạng trong nhiều lĩnh vực của đời sống. Vì vậy, ngày càng nhiều người sử dụng thép không gỉ để cải thiện đời sống cũng như tiết kiệm chi phí, thời gian nhờ đặc tính bền và chống ăn mòn cao, dễ dàng vệ sinh. Sau đây Inox Đại Dương gửi đến bạn đọc một số ứng dụng của chúng.
Trong gia dụng
Thép không gỉ được ứng dụng rộng rãi nhất trong gia dụng bằng cách làm các đồ dùng nhà bếp như nổi, chảo, dao nĩa, muỗng đũa, thau, chậu, bếp ga,… Ngoài ra còn có các dụng cụ phục vụ cho vệ sinh, khử mùi, sử dụng cho nhà tắm như bồn rửa, vòi hoa sen, vòi nước. Sử dụng thép không gỉ cho các sản phẩm này càng làm phòng tắm trở nên sáng bóng và sạch sẽ hơn.
Có thể bạn chưa biết: Stainless Steel Dai Duong | Vietnamese high quality products – European Standard
Trong công nghiệp
Thép không gỉ được ứng dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp. Bao gồm công nghiệp năng lẫn công nghiệp nhẹ như hóa dầu (thùng chứa hóa chất); đóng tàu (các bộ phận như neo, chấn lưu, mái chèo, các đường dẫn và một số bộ phận của tàu thuyền, hệ thống xử lý nước thải… ); thực phẩm (các dụng cụ trong nhà máy sản xuất, chế biến thức ăn, nhà máy nước uống, bia, nước ngọt, đồ hộp chứa thực phẩm, bình giữ nhiệt… )
Trong y tế
Ngành y tế có yêu cầu rất cao trong vấn đề vệ sinh và vô trùng. Do đó, thép không gỉ có thể đáp ứng tốt cho các ứng dụng ngành này như mũi kim tiêm, dụng cổ phòng mổ (dao, kéo, kẹp…) giường y tế, tủ đầu giường, đèn phòng phẫu thuật, thùng phân loại rác, ca, ly, bình chứa thuốc (chất lỏng), dụng cụ thí nghiệm… Inox thường được sử dụng trong ngành y tế là Inox SUS316, SUS316L… Nhờ đặc tính chịu nhiệt và chống ăn mòn trong môi trường khắc nghiệt.
Có thể bạn chưa biết: Inox 304 khác với inox thường như thế nào?
Trong xây dựng
Vì thép không gỉ có đặc tính bền và chống oxy hóa cao nên sử sử dụng triệt để cho các ứng dụng trong ngành xây dựng. Đặc biệt là những công trình khu vực ngoài trời. Ngoài ra, vì inox dễ định hình uốn cong nên được sử dụng một cách đa dạng. Ngày nay, inox còn được dụng để làm tôn lợp vì đặc tính chịu nhiệt cao của nó.
Tính ứng dụng của thép không gỉ cũng khá cao trong ngành kiến trúc; những công trình từ quy mô nhỏ đến quy mô tầm cỡ trên thế giới.
Trong trang trí
Hiện nay, nhu cầu về làm đẹp nhà ở, các công trình kiến trúc… ngày càng tăng cao. Tận dụng lợi thế những đặc tính tốt của thép không gỉ, người ta sử dụng chúng trong trang trí nội thất, sân vườn, tòa nhà, các nơi công cộng…
Ngành đồng hồ
Đồng hồ đeo tay không chỉ đơn thuần là một vật dùng để xem ngày giờ hàng ngày. Mà nó còn là một biểu tượng, một đồ vật giúp người sử dụng thể hiện khát khao và đẳng cấp. Đồng hồ đeo tay rất nhiều chất liệu từ nhựa cho đến vàng, thép hay đá quý…. Nhưng có thể nói đồng hồ stainless steel là một trong những chất liệu đồng hồ đẳng cấp và phổ biến bật nhất
Trong đó phải kể đến các thương hiệu đồng hồ lừng danh như: Rolex từ Thụy Sỹ, Cartier từ Pháp, Longines, Hublot … Thời gian gần đây, stainless steel đã được hãng công nghệ nổi tiếng bật nhất thế giới Apple sử dụng để làm vật liệu chính cho đồng hồ thông minh của hãng.
Mời xem: Ứng Dụng Của Inox Trong Trang Trí Nội Thất – Ngoại Thất
Trong vận tải
Thép không gỉ còn được ứng dụng để làm các thiết bị, bộ phận các loại xe cộ. Như các hệ thống ống xả khí, khung sườn xe, vành bánh xe, vòng đệm… Các bộ phận, thiết bị trong phương tiện xe lửa; máy bay; các phương tiện công cộng khác cũng sử dụng thép không gỉ. Nhằm gia tăng tuổi thọ của sản phẩm, dễ vệ sinh (do độ bám bẩn của inox rất thấp).
Và còn nhiều ứng dụng to lớn khác góp phần vào nền phát triển của nhân loại
Ban biên tập: Inox Đại Dương